TEMEL HAVACILIK BİLGİLERİ  MOTOR GÖSTERGELERİ

Motor göstergeleri:   

    Uçağın uçmasını sağlayan motorun, el kitabında belirtilen şekilde ve verimli çalıştığını takip etmek için kokpit ön panelinde gruplandırılmış şekilde yer alan motor göstergelerinden yararlanılır.

Devir göstergesi, motor devrini tur/dakika (Revolutions Per Minute “RPM”) değerinden gösterir.  Devir ayarı RPM göstergesinden yararlanılarak yapılır.

    Gösterge motor devrini x100/dakika değerinden ve hassas bir şekilde gösterir. En küçük değer 100 tur/dakikadır.

    Palleri ayarlanabilen pervanelerde kalkış, küçük açı yüksek devirle yapılır. Seyahat hızında büyük açı, düşük devir kullanılır ve benzin/hava karışımı ayarlanarak (mixture control) yakıtta ekonomi sağlanır.

    Manifold basınç göstergesi (Manifold Pressure Indicator):  

    Palleri ayarlanabilir pervanelerde, motorun gücünü ayarlamada farklı kontrollardan yararlanılır. Manifold basınç gaz kolu ile kontrol edilir ve gösterge bu basıncı inch/Hg olarak gösterir. Manifold basınç gaz kolu ileri hareket ettirildiğinde artar, geri hareket ettirildiğinde azalır.             

    Manifold göstergesi, benzin ve hava karışımının silindirlere giden mutlak basıncını gösterir. Gaz kolu ileri hareket ettirildiğinde benzin/hava karışımının basıncı artacağından manifold basınç da artar. Gaz kolu geri hareket ettirildiğinde benzin/hava karışımının basıncı azalacağından manifold basınç da azalır. 

    Sabit irtifa ve RPM’de motorun gücü silindirlere giden benzin/hava karışımının miktarıyla doğru orantılıdır.

    Manifold basınç göstergesi aslında bir barometredir. Motor durdurulduğunda uçağın bulunduğu yerdeki atmosfer basıncını gösterir. Örnek olarak; deniz seviyesinde ve standart bir günde motor durdurulduğunda göstergede 29.92 inch/Hg değeri okunacaktır.

Akışmetre (Fuel Flow Indicator):    

    Akışmetre, gaz kolunun konumuyla orantılı olarak motorun bir saatte harcadığı benzini galon olarak gösterir.

    Gösterge, karışım ayarının (mixture) doğru olarak yapılmasını ve uçuşun diğer aşamalarında harcanan benzin miktarının gözlenmesini sağlar.

    Eksoz ısı göstergesi (Exhaust Gas Temperature “EGT”):     

    Eksoz ısı göstergesi (EGT) silindirlerden dışarı çıkan eksoz gazlarının ısısını ölçer. Bazı sistemler sadece bir silindirden çıkan eksoz gazının ölçümünü yapar. Bazı sistemler ise motordaki tüm silindirlerden çıkan eksoz gazlarının ölçümünü yapmaktadır.

Genellikle eksoz ısısının; karışımın (mixture) zengin olarak ayarlandığında arttığı, tersi durumda azaldığı söylenebilir. Kadrandaki ölçüm değeri değiştiğinde, EGT göstergesinin yardımı ile benzin/hava oranı, hızlı ve doğru olarak ayarlanır.

    İrtifada, hava yoğunluğunun azalmasına paralel olarak benzin/hava karışımın da karışım (mixture) ayarı ile azaltılacağı daima göz önünde tutulmalıdır.

    Göstergenin ölçümü 10xFahrenhayt’dır.

Karbüratör ısı göstergesi (Carburettor Temperature Indicator) :

Silindir Başı Hararet göstergesi ( CYL HEAD TEMP indicator):

Editör : Ercan ÇETİNERLER