|
Jaguar’ın
orijinleri Britanya ve Fransa’da 1960’ların başlarına kadar
gider. 1963’de RAF Gnat ve Hunter’ların yerini alacak bir eğitim
uçağı için şartname yayınladı. Fransa’da da Hava Kurmayları
“Armee de l’Air” ve muhtemelen “Aeronavale” için hafif
bir taktik eğitim uçağı arayışına girmişlerdi. 1964 Ocak’ında
ECAT (Ecole de Combat et Applui Tactique) olarak adlandırılan şartname
yayınlandı. Şartname orta ve alçak irtifalarda görev yapabilen,
hızlı bir şekilde ve düşük maliyetli basit bir subsonik uçağı
öngörüyordu. 1964 Mart ayında britanya hükümeti Ortak
Pazar’da Fransız vetosuna mani olabilmek için müşterek bir
programı düşünmeye başlamıştı. Ancak ECAT RAF taleplerini
karşılamıyordu, BAC tasarımı P.45 karşılıyordu. Ancak BAC’ın
seçimi Britanya’nın Ortak Pazar’a girmesine yaramıyacaktı.
Bunun neticesi iki ülkenin kurmayları 1964 Ekim’inde müşterek
şartnamenin tespiti için bir seri görüşme yapmaya başladılar
ve şartları 1965 Nisan’ında belirlediler.
1965
başlarında iki motor konsorsiyomu meydana getirilmişti. Bristol
Siddeley SNECMA ile M45 Mars motoru üzerinde; Rolls-Royce ile
Turbomeca da RB.172 ile T.260 Turmolet’i birleştiren bir tasarım
üzerinde bir araya geldiler. 1965 Ocak ayında Fransızlar Breguet
BR121’i ECAT’ın temeli olarak seçtiler ve 18 Şubat’ta da
RB.172/T.260’ı bu uçağın motoru olarak belirlediler. 17 Mayıs’ta
da bir anlaşma memorandumu imzalandı. Bu memoranduma göre 300 uçak
alınacaktı. Bunun 150’si RAF için eğitim uçağı, Armee de l’air için 75 eğitim, 75 taarruz uçağı
olacaktı.
Jaguar
ismi 1965 Paris Hava Gösterisi’nde ilan edildi. Aynı yıl
BAC/Warton tesislerinde çok yoğun mühendislik çalışmaları yapıldı.
Çalışmaların çoğu dahili olmakla beraber dik kuyruk kanadı
daha uzun ve daha ince hale getirildi, gövde uzatıldı, kanatlar büyütüldü
ve inceltildi. Ancak bu çalışmalar 1965 kasım’ında
donduruldu.
1966
Mayıs’ında BAC/Breguet arasında SEPECAT adıyla bir bir müşterek
teşebbüs ortaklığı kuruldu. Bu kuruluş uçağın gövdesini
yapacaktı. Rolls-Royce Turbomeca da 22 Haziran 1966’da
Londra’da tescil olunarak motor imalatının sorumluluğunu aldı.
17
Nisan 1968’de ilk Jaguar E-01 tamamlandı ve ilk uçuşunu 8 Eylül’de
yaptı. İlk taarruz Jaguar’ı olan A-03 ise ilk uçuşunu 29 Mart
1969’da yaptı.
İlk
İngiliz prototipi olan S-06 12 Ekim 1969’da uçtu. 1970’de
Britanya Hükümeti taaarruz amaçlı 165 adet tek kişilik ve 35
adet iki kişilik Jaguar almaya karar verdi. Eğitim
gereksinimlerinin Hawker P.1182 (sonraları Hawk) ile karşılanması
tercih edildi.
1972’de
Fransız Donanması Hava Kuvvetleri “Aeronavale” Jaguar M’den
geliştirilmiş Etendard lehine feragat etti.
|
|
The
origins of the Jaguar go back to the early 1960s in Britain and
France. In 1963 the RAF issued specifications for a trainer to
replace the Gnat and Hunter in 1974. In France, the Air Staff had
been considering a light tactical trainer for the Armée de l'Air
and possibly the Aeronavale as well. By January 1964 they had drawn
up a requirement called ECAT (Ecole de Combat et Appui Tactique). It
specified a simple subsonic aircraft, for use at low and medium
altitudes, that could be developed quickly and at moderate cost.
In March 1964 the British began to think about a possible
joint programme, in order to help overturn the French veto on
Britain's joining the Common Market.
But ECAT didn't meet RAF requirements and the British design
BAC P.45 did, but it wouldn't help get Britain into Europe. In
October 1964 the two air staffs began a series of discussions which
led to a joint requirement in April 1965.
In
early 1965 two engine consortia were created almost overnight.
Bristol Siddeley teamed up with SNECMA to make a joint bid with the
latter's M45 Mars, and Rolls-Royce teamed up with Turboméca,
bringing together the RB.172 and T.260 Turmolet engines. In January
1965 the French selected the Breguet BR121 as the basis of ECAT and
on 18th February the French Air Ministry announced that the
RB.172/T.260 has been selected as the powerplant for ECAT. On May
17th a Memorandum of Understanding was signed, which put ECAT on a
firm legal footing. This Memorandum set out a requirement for 300
aircraft: 150 trainers for the RAF, and 75 trainers and 75 strike
aircraft for the Armée de l'Air.
The
name Jaguar was announced at the 1965 Paris Air Show. During 1965 an
immense engineering effort went on, mostly at BAC/Warton, to turn
the BR121 into the Jaguar. Most of the changes were internal, but
the airframe was made longer, the wing was enlarged but made
thinner, the vertical tail was made taller and thinner and the
tailplanes were made bigger and thinner. The design was frozen in
November 1965.
In
May 1966 a joint BAC/Breguet company called Sepecat (Société Européenne
de Production de l'Avion ECAT) was set up to build the airframe.
Rolls-Royce Turboméca Ltd was registered in London on June 22nd
1966 for the engine.
On
April 17th 1968 the first Jaguar, E-01, was rolled out. First flight
took place on September 8th. The first single-seat attack Jaguar,
A-03, flew supersonically on its first flight on March 29th 1969.
The
first British prototype, S-06, flew on October 12th 1969.
In 1970 the British decided to buy 165 single-seat and 35
two-seat Jaguars as attack planes. The original training requirement
was met by the Hawker P.1182 (later known as the Hawk).
In
1972 the Jaguar M was dropped by the Aéronavale in favour of an
Etendard upgrade.
|
|
|
Jaguar
specs / doneleri:
Crew/mürettebat:
1 - 2, engines/motorlar: 2 x Rolls-Royce/Turbomeca RT.172
"Adour", thrust/itiş gücü:31.8kN, wingspan/kanat açıklığı:
8.7m, length/uzunluk: 16.4m, height/yükseklik: 4.9m, wing
area/kanat alanı: 24.0m2, start mass/kalkış ağırlığı:
11000-15500kg, max speed/azami hızı: 1350km/h, armament/silah
donanımı: 2 x 30mm MG, 2 x AIM-9 “Sidewinder AA missiles, 1000kg
of bombs
|
|