www.tayyareci.com                  ANA SAYFA Tayyareci Türkçe Site UCAK MODELLERI
Tayyareci English Site
Tayyareci Deutsch Site
Sitede Arama :
 

English Electric “Lightning”

Fighter / Av

Lightning üstüste yerleştirilmiş iki jet motoru, keskin köşeli burun hava alış oluğu ve uçları gövdeye dik olarak kesilmiş 60o geriye eğik kanatları ile alışılmışın dışında bir uçaktır. Mach 2+ kategorisinde ve ilk İngiliz süpersonik uçağıdır. Çok iyi bir hava muharebe uçağıdır. Yüksek ivme ve tırmanma hızına sahip olmasına rağmen silah donanımı ve yakıt kapasitesi sınırlıydı. 

Bu uçağın kökleri RAF’ın 1947’de yayınladığı yeni bir jet avcı uçağı şartnamesine dayanır. Bu talebe English Electric radikal bir tasarımla cevap vermiştir. İlk prototip olan P.1 4 Ağustos 1954’de uçtu. “Sapphire” jet motorları ile tahrikli bu uçak “afterburner”sız olmasına rağmen üçüncü uçuşında düz uçuşta Mach 1’i geçti. Bu işi yapan ilk İngiliz uçağıydı. İkinci prototip olan P.1A (iki adet 30mm top ve bilahare gövde altında göbekvari yakıt deposu ilaveli) 18 Temmuz 1955’de uçtu ve aynı yılın Farnborough gösterisinde sergilendi.

Şartname Mach 2 performansını öngörmemesine rağmen firma yetkilileri F-104’ün bu konudaki gelişmelerini dikkate alarak Mach-2’yi gerçekleştirmenin mümkün olduğunu belirtti. Daha sonraları Lightning’lerin Mach 2’deki performanslarının F-104’lerden çok daha üstün olduğu uzmanlarca belirtilmiştir. Yeni modele monte edilen Rolls Royce Avon motorları uçağın performansını  arttırmıştır.

Lightning F.1 büyütülmüş dik kuyruk kanadı ve gövde altındaki yakıt deposuna eklenen kanatçık ile P.1B’den ayrılır. F.2 modelinde de değişik “afterburner”lar denenmiştir. Bu uçağı da F.3 modeli takip etmiştir. Bu modeldeki temel değişiklikler geliştirilmiş AI-23B radarı ve daha güçlü “Avcon” motorlarıydı. F.6, Lightning’in nihai ve kesin modeli olup bir öncekinden temel farklılığı daha büyük gövde altı yakıt deposu ve bunun üzerindeki iki kanatçıktı. Uçağa 2 adet top ilave edilmişti. Bu değişiklikler F.2’ye de uygulanmış ve adı F.2A olarak değiştirilmiştir. Ancak bu varyantta F.6’da olan iki adet “Red Top” AA füzesi yoktu.

Lightning’ler Phantom ve Jaguar’larla değiştirilerek 1988’de emekliye ayrılmıştır. Lightning’ler sınırlı miktarda Suudi Arabistan ve Günay Afrika’ya ihraç edilmiştir.

Lightning is an unusual plane with two engines placed one over the other, a sharp-edged nose-intake and 60o swept wings tips cut perpendicular to the fuselage. It was a Mach 2+ plane and also the first supersonic British fighter.  It was a good dogfighter, with a speed, acceleration and climb that were difficult to match but armament and fuel capacity were limited.

The roots of the plane goes back to 1947 when RAF declared the requirements for a new jet fighter. This was answered by a radical design made by English Electric. The first prototype, designated the P.1, flew on August 4, 1954.  Powered by Sapphire engines, on its third flight it exceeded Mach 1 in level flight. It was the first British aircraft to do so. Afterburner had not been used. The second prototype, the P.1A (a P.1. with twin 30mm cannon and later a bulged belly fuel tank), flew on  July 18, 1955 and displayed at that year's Farnborough show.

The initial requirement did not specify Mach 2 performance, but EE had seen that it was possible and the American's F-104 programme was also progressing towards Mach 2 performance. It was later stated by authorities that the Lightning's performance at Mach 2 was much superior to that of F-104s. The aircraft's new  Rolls Royce Avon engines gave  extra performance.

The Lightning F.1 differed very little from the P.1B; the ventral fuel tank now had a small fin, the main vertical tail was enlarged. Variable afterburners were used in the F.2 variant, which was followed by the F.3. The F.3 had some more major changes including improved AI-23B radar, more powerful Avon engines, a larger square-topped fin, cannon armament removed, Red Top missile capability and auxiliary overwing fuel tanks. The F.6 was the definitive Lightning variant with a much larger ventral fuel tank, with twin ventral fins. Cannon armament was back. These modifications were also applied to some F.2 airframes, which then became known as F.2As. These were equivalent to an F.6 apart from not having Red Top AA missiles.

The Lightnings retired in 1988 and they were replaced by Phantoms and Jaguars. Lightnings were also exported in limited amounts to Saudi Arabia and South Africa.

Lightning F.6 specs/doneleri:

Crew/mürettebat:1, engines/motorlar: 2 x Rolls Royce Avon 302C, thrust/itiş gücü: 58.8kN, wingspan/kanat açıklığı: 10.6m, length/uzunluk: 16.8m, height/yükseklik: 6.4m, wing area/kanat alanı: 35.3m2, start mass/kalkış ağırlığı: 19,000kg, max speed/azami hız: Mach 2.3, ceiling/tavan: 18,300m, armament/silah donanımı: 2 x 30mm MG, 2 x “Red Top” AA missile

Editör :   M. Haluk SEVEL