www.tayyareci.com                  ANA SAYFA Tayyareci Türkçe Site KAYA SIGORTA
Tayyareci English Site
Tayyareci Deutsch Site
Sitede Arama :
 

SAAB JAS-39 “Gripen”

Multi-role fighter / Çok maksatlı Av

JAS kodu İsveçce “Jakt” (Av), “Attack” (Taarruz) ve “Spaning” (foto-keşif) kelimelerinin başharflerinden meydana gelmektedir. Bunun da manası her “Gripen”in bu üç görevi de yerine getirebileceğidir.  

1982’de avionikler dahil bütün sahalardaki ileri teknolojileri kullanarak küçük fakat hakiki manada çok maksatlı bir uçak yapmaktı. Sonraları “Gripen” adı verilen ilk prototip 8 Aralık 1988’de uçuşunu yaptı.

Uçuş özellikleri ve performansı av görevlerinde büyük gereksinim duyulan hız, ivme ve dönüş yeteneği için optimize edilmiştir.  Delta kanatlara ilaveten kanard kanatçıklar iniş ve kalkışta çok iyi performans , uçuşta da üstün karakteristikler sağlamaktadır.  Üç adet MFD ve geniş açılı HUD’un da bulunduğu avionikler “programlanmış” bir uçuşu mümkün kılmaktadır.

Gripen’in önceki jenerasyon savaş uçaklarına karşı çok daha ileri fleksibilite sağlamakta, işletme masrafları ise örneğin Viggen’inkinin üçte ikisi kadar olmaktadır. Buna rağmen bütün görevlerde daha iyi bir performans sağlamakta, fakat satın alınması ve işletmesi pahalı bir uçak olmamaktadır. 

2000 Mart’ına kadar İsveç Hava Kuvvetleri’ne 85’den fazla Gripen teslim edilmiştir. Gripen’ler üç grup halinde, 30, 110 ve 64’lük partiler halinde sipariş edilmiştir. Son iki grubun 14’ü iki kişilik olacaktır. İlk iki partidekilerin tek kişilikleri JAS 39A, iki kişilikleri JAS39B, üçüncü partidekilerin tek kişilikleri ise JAS39C ve iki kişilikleri de JAS39D olarak adlandırılmışlardır. Üçüncü parti 2003-2006 arasında teslim edilecektir ve uçakların tamamı 2007’de hizmete girmiş olacaktır.

İhracat modeli BAE ile Saab tarafından pazarlanmaktadır ve bu model İsveç Hava Kuvvetleri versiyonunun aynı olmayacaktır. Konfigürasyonunun nasıl olacağı ise müşteri taleplerine göre belirlenecektir. Ancak JAS 39C’ye benzer olacağı söylenebilir. 

NATO-uyumlu bir prototip te hazırlanmış bulunmaktadır. Uyumluluğa ilaveten içeri çekilebilen bir havada yakıt ikmal probuna sahip olaktır. Bu probun takılması için diğer sistemlerden hiçbir fedakarlıkta bulunulmamıştır. Bu modelde gövde içine, görevlerin uzayabilmesine karşılık oksijen jeneratörü ilave edilmiştir.

Gripen aktif bir şekilde Avusturya, Brazilya, Çek Cumhuriyeti, Polonya ve Hollanda’da pazarlanmaktadır.

The designation JAS stands for Jakt (Fighter), Attack (Attack) and Spaning (Reconnaissance) and means every Gripen can fullfill all three mission types.

In 1982 it was decided to build a small, true multi-role aircraft, using the advanced technologies in all fields including avionics. The first prototype which was later called “Gripen” flew on  December 9, 1988.

Flying properties and performance are optimised for fighter missions with high demands on speed, acceleration and turning performance. The combination of delta wing and canards gives the JAS 39 Gripen very good take off and landing performance and superb flying characteristics. The totally integrated avionics including the three MFDs and the wide angle HUD makes it a "programmable" aircraft 

Gripen affords far more flexibility than earlier generations of combat aircraft, and it's operating costs will only be about two thirds of those for Viggen. In spite of it being able to perform much better, while not being an expensive aircraft to purchase and to maintain.

By March 2000, more than 85 had been delivered to the Swedish Air Force. The Gripens were ordered in three production batches, of 30, 110 and 64 aircraft each, the last two with 14 two-seaters each. In the first two batches the single seaters are designated JAS 39A and the two seaters JAS 39B, in the third batch the single seater is JAS 39C and the two seater JAS 39D. Batch three will be delivered in 2003-06.  All aircraft from the three batches are to be operational by 2007.

The export version, being marketed jointly by BAE Systems and Saab, will not be identical to the Swedish Air Force version. Exactly how it will be configured depends on customers' needs, but it can be assumed that it will be close to JAS 39C in configuration.

A NATO-compatible prototype has been readied. Apart from making it NATO-compatible in general it has a retractible aerial refuelling probe, which could be fitted without removing any other system. As missions can last much longer, this version also has an on board oxygen generating system.

Gripen is being actively marketed in Austria, Brazil, The Czech Republic, Poland, Hungary and The Netherlands.

JAS-39C(D) specs/doneleri:

Crew: 1 (2), engine: 1 x Volvo RM 12, thrust/itiş gücü:80.5 kN, wingspan/kanat açıklığı: 8.4m, length/uzunluk: 14.2m, height/yükseklik: 4.7m, start mass/kalkış ağırlığı: 8000kg, max speed/azami hız: 2125km/h, armament/silah donanımı: 1 x 27mm cannon, and a mixture of ·  Advanced Medium Range Air-to-Air Missiles (AMRAAM) ·  Sidewinder or new generation Short Range Air-to-Air Missiles (SRAAM). ·  Sea-Skimming anti-ship missiles. ·  Air-to-Ground weapons (Maverick, Rocket pods)./ 1 x 27mm top, ve aşağıdaki silahların karışımı ·  Gelişmiş Orta Menzil havadan-Havaya Füzeler (AMRAAM) ·  Sidewinder veya yeni jenerasyon Kısa Menzil Havadan-Havaya Füzeler (SRAAM). ·  “Sea-Skimming” gemi-savar füzeler ·  Havadan karaya silahlar (Maverick, Roket podları vb.)

Editör :   M. Haluk SEVEL