www.tayyareci.com                  ANA SAYFA Tayyareci Türkçe Site JET ANALIZ HAVACILIK
Tayyareci English Site
Tayyareci Deutsch Site
Sitede Arama :
 

TÜRKİYE'DE HAVACILIĞIN KURULMASI, GELİŞMESİ, EĞİTİM VE KONUŞ-KURULUŞ. 

 TÜRK HAVACILIĞININ KURULMASI

              1910 yılında Avrupa'da havacılıkta büyük bir gelişme olmuş ve uçaklardan askeri alanda faydalanılması düşünülerek ordularda bir Hava Kuvveti kurulmasına karar verilmişti.

    Avrupa'daki bu gelişmeyi yakından izleyen ve önemini değerlendiren Osmanlı Hükümeti ve zamanın Harbiye Nazırı Mahmut Şevket Paşanın direktifleri ile 1911 yılında Genelkurmay Başkanlığında askeri havacılıkla uğraşacak bir şube kurulmuş ve bu şube sonradan Teknik Hizmetler ve Müstahkem Mevkiler Müfettişliğine bağlanmak suretiyle askeri havacılığın temeli olan teşkilat kurulmuştu.

     Bu çalışmalara paralel olarak 1912 yılı başında Yeşilköy'de bir Tayyare Mektebi açılmış, iki subay pilot öğrenimi için Fransa'ya, havacılıkta ileri gitmiş ülkelerde inceleme yapmak, uçak, balon satın almak ve uçuş öğrenimi sağlamak amacıyla da bir heyet Avrupa'ya gönderilmişti.

     Balkan Savaşından sonra, Enver Paşa'nın Harbiye Nazırlığı sırasında temeli atılmış olan Askeri Havacılık Teşkilatının geliştirilmesi, eğitimi ve personelin yetiştirilmesi için Fransa'dan hava yüzbaşısı Marki De Gois De Mezeyrac sözleşme ile Yeşilköy Tayyare  Mektebi  Müdürlüğü’ne getirilmişti. Bu kişi, Fransa'dan alınan uçaklarla pilot yetiştirme işine hız vermiş ve Türk askeri havacılığının gelişmesini gerçeklikle ele almıştı.

     Birinci Dünya Savaşında Türkiye'nin Almanlar safına katılması üzerine De Gois memleketine dönmüş ve böylece verimli çalışmalar yarım kalmıştı. De Gois'den sonra Tayyare Mektebi Müdürlüğüne Topçu Binbaşısı Latif atanmıştı. Bu sırada Osmanlı Hükümeti seferberlik ilan etmiş ve Tayyare Mektebindeki uçak ve uçucular da seferber hale getirilmiş, pilot yetiştirme kadrosu zayıf bir duruma sokulmuştu.

 
 TÜRK HAVA KUVVETLERİNİN GELİŞMESİ, EĞİTİM VE KONUŞ-KURULUŞ

Türk cephelerinde İtilaf Devletleri ile yapılan muharebelerde Türk ordularına hava destek görevi yapacak olan hava birliklerinin uçak ve personel kadrolarının kuvvetlendirilmesime önem verilmekteydi.

     1914 yılında Almanya'dan uçak ve pilot temini hakkında Türk Hükümetinin önerisine olumlu cevap verilmiş, Üsteğmen Serno başkanlığında bir miktar pilot, bakım personeli, 12 uçak gönderilmiş ve Üsteğmen Serno Başkomutanlık Vekaletince yüzbaşı rütbesi ile Yeşilköy Tayyare Mektebi Müdürlüğüne atanmıştı. 3 Şubat 1915'de hava okulunda göreve başlayan heyet, okulun ihtiyaçlarını tespit ederek Almanya'dan daha fazla uçak, malzeme, alet ve avadanlık temini için gerekli girişimlere başlamıştı. Bunun sonucu Alman Hükümeti bir miktar uçak verebileceğini ancak başka pilot gönderemeyeceğini bildirmişti.

     Almanya'dan gönderilecek uçakların karayolu ile nakli mümkün olmadığından havadan getirilmesi planlanmıştı. Güney Macaristan'da Alman bakım personeli tarafından uçuşa hazırlanan uçaklar, Almanya'da yetiştirilen Türk pilotlarına teslim edilerek Türkiye'ye gönderilmişsede bunlardan bir kısmı Bulgaristan üzerinden geçerken motor arızasından inmek zorunda kalmış ve inen bu uçaklara  Bulgarlar tarafından el konulmuştu. Bu nedenle birkaç uçak sağlam olarak Türkiye'ye getirilmişti. Getirilen bu uçaklar ve yetişmiş olan pilotlarla tayyare bölükleri kurulmuş, böylece Türk hava teşkilatı büyümeye başlamıştı.

     Başkomutanlık karargahı 13 ncü (Umuru Havaiye) Şubeye bağlı Tayyare Mektebi, Balon müfrezesi, Meteoroloji kısmı ve ordular emrine verilmek ve önemli bölgelere gönderilmek üzere tayyare bölükleri kurulmuş ve kurulmaktaydı. Bunlardan:

     1 nci ve 6 ncı Tayyare Bölükleri Çanakkale'ye,

    2 nci Tayyare Bölüğü Irak'a gönderilecek,

    3 ncü Tayyare Bölüğü Uzunköprüde,

    4 ncü Tayyare Bölüğü Adana'ya gönderilmiş,

    5 nci Tayyare Bölüğü 2 nci Ordu emrinde,

    7 nci Tayyare Bölüğü Kafkas cephesine gönderilmek üzere hazırlık yapmakta,

    Bir tayyare bölüğü Şam'da, bir tayyare bölüğü de Keşan'da bulunuyordu.

     Bahriye Nezaretine bağlı deniz tayyare birliğinde; 2 Nieuport eğitim, 1 Curtiss ve 8 Gotha olmak üzere toplam 11 uçak bulunmaktaydı.

     Tayyare bölükleri, tahsis bakımından Harbiye ve Bahriye Nezaretlerine, tedarik, idari ve ikmal bakımından 13 ncü Şubeye, muharebede kullanılma, iskan ve iaşe bakımından verildikleri ordular grubu ve ordu komutanlıklarına bağlı idiler.

     Çanakkale ve Karadeniz'de Türk-Alman uçaklarının faaliyetleri artacağından bunların uçuş emniyetlerini sağlamak amacıyla meteoroloji (Alaimi Cevviye) şubelerinin kurulmasına karar verilmiş ve ilk olarak İstanbul ve Edirne'de Hava Rasat Şubesi kurulmuştu. Buna ilave olarak Aralık 1915'de Gelibolu'da üçüncü bir şube kurulması kararlaştırılmıştı. Bu şubeler rüzgarın eseceği yönü ve hava değişikliklerine ait tahminleri uçuş ile ilgili makamlara bildireceklerdi.                                   

 

1915 YILI SONUNA KADAR ALMANYA VE TÜRKİYE'DE YETİŞTİRİLEN PİLOTLAR

                 Almanya'da pilot olan                      Almanya'da pilot olan                 Türkiye'de pilot olan

                kara subayları                                  deniz subayları                            subay ve siviller

 

                Yüzbaşı Tahsin                                 Yüzbaşı Savmi                             Üsteğmen Cemal

                Üsteğmen Ali Rıza                            Yüzbaşı Sami                               Sivil Behçet

                Üsteğmen Abdullah                          Üsteğmen İsmail                       Sivil Hüseyin Hüsnü

                Üsteğmen Mehmet Ali                                                                          Sivil Ali Haydar

                Üsteğmen Fazıl

                Üsteğmen Şakir Fevzi
 Devamı için tıklayınız

Editör : Ercan ÇETİNERLER

 

KAYNAKLAR

Copyright © 2000-2001 Tayyareci