|
Avukat Şafak Herdem
Malumunuz
olduğu üzere Hava İş Kanunu Tasarısı adeta bir yılan
hikayesi… Aradan geçen yıllar gözetildiğinde, hukukun çağın
gereksinimlerine uygun normlar hiyerarşisini sağlama tanımından
yola çıkarak, mevcut Tasarı’nın da ihtiyaçlara cevap verme
yetisine bu aşamadan sonra ne kadar sahip olduğunu sorgulamak
elbette ki herkesin hakkı. Kanun
çalışmalarında T.B.M.M Komisyon çalışmalarına iştirak etmiş
birisi olarak, mevcut düzenleyici
kuralların kanun tasarısı
çalışmaları (komisyon görüşmeleri vs.) esnasında “uygulamada
ki mevcut düzenlemeler” nazarında ele alınması sonucunda varılacak
olası noktalardan birisi de bu makalemin konusu….
Malumunuz
olduğu üzere hava işletmelerinde istihdam edilen pilotlarımızın
birçoğu alacağı TİP sertifika eğitimlerinden önce bir taahhütname
imzalamakta ve istifa halinde ağır tazminat iddiaları ile karşılaşmakta.
Bu konuda mahkemeler konuyu bilirkişilere sevk ederek, birçok kez
bilirkişi raporları doğrultusunda kararlar tesis etmekte. Her ne
kadar bilirkişi raporları iş hukuku kapsamında konuyu ele alarak
pilot lehine değerlendirmelerde bulunsa da
( en azından şahit olduğum bir çok rapor bu yönde) konunun
kanunlaştırılması çalışmaları sürecinde sektöre ve dolayısıyla
uygulamalara yabancı kanun yapıcıların, yalnızca mevcut düzenlemeler
nazarında konuyu ele alması muhtemel. Peki nedir bu mevcut düzenlemeler?
Elbette ki öncelikle SHT6A-50 Talimatı;
Talimat’ın
beşinci maddesi uyarınca görev
verilen uçucu ekibin, hava
aracı tipine uygun olarak, ilgili kanun ve yönetmelikler ile işletme
talimatlarında aranan özellikleri taşıması, yürürlükte
bulunan sivil havacılık mevzuatı ile ön görülmüş diğer şartlara
haiz olması zorunlu
tutulmakta, yine Talimat kapsamında Uçucu Ekip tanımına göz attığımızda
ise havacılık işletmeleri tarafından belirlenen, hava aracının
sevk ve idaresiyle görevli pilotlar, uçuş mühendisleri ile
sertifikalı kabin içi emniyet ve diğer hizmetlerin yürütülmesiyle
görevli kabin ekibini ve yükleme görevlilerini, uçak tipine göre
uçuş mühendisi kapsamında gerektiğinde seyrüsefer ve radyo
operatörlerinin bu madde kapsamında olduğunu görmekteyiz.
Özetle; havacılık işletmeleri tarafından belirlenen, hava
aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar, uçuş mühendisleri
ile sertifikalı kabin içi emniyet ve diğer hizmetlerin yürütülmesiyle
görevli kabin ekibi ve yükleme görevlileri, uçak tipine göre uçuş
mühendisi kapsamında gerektiğinde seyrüsefer ve radyo operatörlerinin
hava aracı tipine uygun
olarak, ilgili kanun ve yönetmelikler ile işletme talimatlarında
aranan özellikleri taşıması yürürlükte bulunan sivil havacılık
mevzuatı ile ön görülmüş diğer şartlara haiz olması zorunlu.
Şimdi
gelelim, iki farklı yorum farkının değerlendirilmesine;
1.
Uçucu Ekip işe
başlarken hava aracı tipine uygun özellikleri taşımalı
2.
Uçucu Ekibin
istihdamında, hava aracı tipine uygun özellikler sağlanmalı
Karşılaştığımız
birçok uyuşmazlık itibariyle konu uygulamada kanun düzenlemelerinden
farklı şekilde varolmakta;
-
Uçucu Ekip,
hava aracı tipine uygun özellikler taşımaması halinde, bağlı
olduğu havayolu şirketi tarafından bu kanuni ihtiyacın kendi
ihtiyaçları doğrultusunda giderildiği ve her türlü operasyonel,
mali olasılık nazara alınarak tazmini amacıyla pilota taahhütname
imzalatıldığı aşikar.
Gelgelelim
bir hukukçu gözüyle yorumlamaya;
Talimatın
ikinci maddesi uyarınca, Talimat;
Ulaştırma Bakanlığından işletme ruhsatı almış havacılık
işletmelerini, ilgili yönetici personeli ile geçerli lisans ve/veya
sertifika sahibi olan uçucu ekiplerin uymak zorunda oldukları usul
ve esasları kapsamakta.
Sizlerin
dikkatini çekmek amaçlı maddenin ruhuna zeval vermeden lafzına ilişkin
küçük bir düzenleme: “Talimat;
Ulaştırma Bakanlığından işletme ruhsatı almış havacılık
işletmeleri, …….usul ve esasları kapsamakta”
Görüldüğü
üzere, beklenti havacılık işletmelerinde. Bu durumda havacılık işletmelerinin
mali ve operasyonel beklentileri uyarınca TİP sertifikası sağlamak
eğiliminde olduğu pilotlara sağladığı eğitimlerin, pilotlar
tarafından taahhütname verilmesi emrivakisi(!) halinde, hakkaniyet
ve mevcut düzenlemelerin doğru yorumlanması aşikar. Tasarının güncel
beklentilere, “bırakın güncel beklentileri çıksın da bu da
kar” diyen “Uçucu Ekibi”miz’i tatmin etmesi umuduyla…
Avukat Şafak Herdem
|
